Cháy nắng tổn thương trên da, xuất hiện trong vòng vài giờ sau khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và phải mất từ vài ngày đến vài tuần để giảm bớt. Theo dự báo, mùa hè năm nay sẽ có nền nhiệt cao hơn, nắng gắt hơn mọi năm. Điều này có nghĩa, bạn sẽ có nguy cơ cao bị cháy nắng, từ đó dễ mắc phải những căn bệnh nguy hiểm.

Biểu hiện của cháy nắng

• Da hồng hay đỏ.
• Cảm thấy da ấm hoặc nóng khi chạm vào.
• Đau hoặc rát.
• Sưng.
• Da có mụn nước nhỏ, có thể vỡ.
• Nhức đầu, sốt và mệt mỏi nếu bị cháy nắng bao gồm một khu vực lớn.

Bất kỳ phần nào của cơ thể, bao gồm cả da đầu, dái tai và môi đều có thể bị cháy nắng. Đôi mắt cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng cực tím của mặt trời nên cũng có thể bị cháy nắng, khi đó có thể cảm thấy đau nhức mắt hoặc có sạn ở mắt.

Trong vòng một vài ngày, cơ thể bắt đầu tự chữa bệnh bằng “lột” lớp trên cùng của da bị hư hỏng. Sau khi lột, da tạm thời có thể có màu sắc không đều. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, có thể mất nhiều ngày hoặc nhiều hơn để vùng da cháy nắng lành trở lại.

Nên khám bác sĩ nếu có những triệu chứng như sau:

• Rộp và bao gồm một phần lớn cơ thể.
• Đi kèm với sốt cao, đau đớn cùng cực, lẫn lộn, buồn nôn hoặc ớn lạnh.
• Không cải thiện khi tự chăm sóc trong vòng vài ngày.
• Nhận thấy dấu hiệu hoặc triệu chứng của nhiễm trùng. Bao gồm:
• Tăng đau và đau.
• Tăng sưng.
• Thoát nước vàng (mủ) từ mụn vỡ.
• Vệt đỏ chảy ra từ mụn vỡ.

Nguyên nhân gây cháy nắng

Cháy nắng là do tiếp xúc với ánh sáng cực tím quá nhiều (UV- Ultraviolet).

Bức xạ tia cực tím – là bước sóng ánh sáng mặt trời ngắn mà mắt người không nhìn thâý được.

Mặt trời tỏa ra ba loại tia cực tím là UVA, UVB và UVC, trong đó UVC bị ngăn chặn bởi tầng ozone trong bầu khí quyển.

99% tia cực tím đến được mặt đất là thuộc dạng UVA. Do dễ dàng xuyên qua tầng ozone bảo vệ trái đất, tia UVA có thể có thể gây ra tình trạng lão hóa sớm, các vết thâm và nếp nhăn nếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài.

Trong khi đó tia UVB (có thể đi xuyên qua tầng Ozone mặc dù cũng đã được lọc một phần) có thể gây ra tình trạng đỏ da, đen xạm, cháy nắng và làm tăng nguy cơ mắc ung thư da.

Khi tiếp xúc với tia UV, da tăng tốc độ sản xuất Melanin. Vai trò của Melanin vô cùng quan trọng đối với làn da. Melanin là sắc tố màu đen trong các lớp biểu bì cho làn da màu sắc bình thường. Melanin giúp chống lại tác động nhiệt từ bên ngoài như lửa và nắng. Melanin giúp cân bằng nhiệt độ cho cơ thể và giúp kháng khuẩn. Sự có mặt của Melanin giúp cơ thể chống bức xạ tia cực tím. Từ đó, chúng giúp chống oxy hóa làn da.

Có thể bị cháy nắng vào những ngày mù sương hay mây, vì 90% các tia cực tím đi qua đám mây.

Tia UV cũng có thể phản xạ tuyết, đá, cát, nước tới 80%. Điều đó có nghĩa là bạn đang bị tấn công từ hai phía: từ bầu trời và từ mặt đất tại những vùng sinh sống này.

Biến chứng nguy hiểm của cháy nắng

Nhiễm trùng

Mụn nước vỡ làm cho dễ bị nhiễm vi khuẩn. Khám bác sĩ nếu nhận thấy dấu hiệu hoặc triệu chứng của nhiễm trùng, trong đó bao gồm đau, đỏ, sưng hoặc chảy dịch.

Cháy nắng

Ánh nắng mặt trời và cháy nắng lặp đi lặp lại sẽ đẩy nhanh quá trình lão hóa của da. Suy yếu các mô liên kết, làm giảm sức mạnh và độ đàn hồi của da cũng giảm.

• Da mỏng hơn, nhìn da mờ hơn.
• Nếp nhăn sâu hơn.
• Da khô, thô ráp.
• Đỏ tĩnh mạch trên mũi, má và tai.
• Tàn nhang, chủ yếu trên mặt và vai.
• Tổn thương lớn màu nâu (macules) trên khuôn mặt, mu bàn tay, cánh tay, ngực và lưng trên.
• Tổn thương lớn màu trắng trên cẳng chân và cánh tay

Tổn thương dày sừng ánh sáng gồm những nốt sần sùi, mảng tăng sừng đường kính vài cm. Hầu hết các tổn thương đa dạng gồm những mảng dẹt, bao phủ bởi lớp sừng. Tổn thương điển hình là mảng hồng ban tăng sừng (được bao phủ bởi lớp sừng). Thường có đường kính 3-10mm và dần dần to ra, cao hơn.

Dày sừng quang hóa có thể xảy ra sớm ở lứa tuổi 30-40 tuổi, những người sống ở vùng có bức xạ mặt trời cao, da sáng, không sử dụng kem chống nắng trong việc bảo vệ da. Thông thường bệnh nhân thường có tiền căn da bị tổn thương do bức xạ mặt trời: Giãn mạch, da mất đàn hồi và sạm da.

Sự phân tích tế bào DNA của dày sừng ánh sáng cho thấy tia UV làm thay đổi các gen quan trọng. Dày sừng ánh sáng được coi là tiền ung thư, nhiều người phát triển thành ung thư da.

Sự phân tích tế bào DNA của dày sừng ánh sáng cho thấy tia UV làm thay đổi các gen quan trọng. Dày sừng quang hóa được coi là tiền ung thư, nhiều người phát triển thành ung thư da.

Theo 1 nhóm ngiên cứu 7000 bệnh nhân, một tỉ lệ nhỏ dày sừng ánh sáng dẫn đến ung thư tế bào vảy phải mất 2 năm.

Ung thư da

Ánh nắng mặt trời đủ mạnh để gây ra cháy nắng cũng có thể thiệt hại DNA của tế bào da. Thiệt hại này đôi khi dẫn đến ung thư da.

Ung thư da phát triển chủ yếu nhất ở vùng da tiếp xúc ánh sáng mặt trời, bao gồm cả da đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay và bàn tay, và trên chân ở phụ nữ.

Một số loại ung thư da xuất hiện bắt đầu như là một sự phát triển nhỏ hoặc là một điểm đau chảy máu trên bề mặt da, tự cải thiện và sau đó tái phát trở lại. Có trường hợp khối u ác tính từ một nốt ruồi hiện tại có thể thay đổi  mới đáng ngờ. Các loại u ác tính phát triển trong khu vực tiếp xúc ánh nắng mặt trời lâu dài và bắt đầu là những điểm mầu phẳng và mở rộng, được gọi là Ung thư sắc tố (Maligna lentigo).

Khám bác sĩ nếu nhận thấy sự tăng trưởng da mới, sự thay đổi khó chịu trên da, một thay đổi xuất hiện hoặc kết cấu của một nốt ruồi, hoặc đau không thể chữa lành.